BRICS Nedir? Hangi Ülkeler Var? Amacı Ne?
Hakan Fidan Çin'de yaptığı görüşmelerde Türkiye'nin BRICS'e katılmak istediğini ve bu organizasyonun AB'ye karşı iyi bir alternatif olabileceğini açıkladı. Açıklama sonrasında BRICS merak edilenlerden oldu.
Fidan, AB ile Gümrük Birliği'ne sahip Türkiye'nin BRICS gibi farklı platformlarda çeşitli ortaklarla yeni işbirliği fırsatlarını aramaya devam ettiğini kaydederek, gelecek hafta Rusya'da düzenlenmesi planlanan BRICS toplantısına katılacağını belirtti.
Dışişleri Bakanı Fidan, Asya'nın yanı sıra Afrika'da da işbirliğini ve çok taraflılığı desteklediklerini sözlerine ekledi.
Çin kaynakları ise Fidan'ın “Elbette BRICS üyesi olmak istiyoruz. Bu yıl işlerin nasıl gideceğini göreceğiz” ifadesini kullandığı belirtti.
BRICS NEDİR? AMACI NE?
BRICS, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası finans kurumlarındaki yerleşmiş yapıyı geliştirmek ve gelişmekte olan ekonomilere daha fazla ‘temsil ve söz hakkı verilmesini sağlamak' için kuruldu.
2014 yılında Brics ülkeleri Yeni Kalkınma Bankası'nı (NBD) 250 milyar dolarlık sermayeyle kurdu. Bu bankanın amacı gelişen ülkelerdeki kalkınma projelerine kredi sağlamak olarak belirlendi.
Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi BRICS'e üye olmayan ülkeler de Yeni Kalkınma Bankası'na katıldı. Bu iki ülke BRICS'e üye olmaya davet edildi.
BRICS ülkeleri ortak bir para birimi çıkarabilir mi?
BRICS ülkeleri Brezilya ve Rusya'dan önde gelen siyasetçiler, uluslararası ticaret ve finans piyasalarında hakim konumda olan dolara rakip olmak için bir para birimi yaratmak fikrini yakın zaman önce ortaya attı.
Ancak Güney Afrika'nın birlik temsilcisi Anil Sooklal, bu teklifin Johannesburg zirvesinde masada olmadığını söyledi.
BRICS ifadesini ilk kullanan ekonomist Jim O'Neill, Financial Times'a verdiği röportajda üyeler arasında geçerli bir yeni para birimi fikrinin ‘saçmalık' olduğunu savundu.
BRICS neden önemli?
BRICS ülkeleri arasında Çin ve Rusya gibi büyük dünya güçleri, ya da Brezilya ve Güney Afrika gibi kendi kıtalarındaki büyük güçler var.
Genişleyen grubun bünyesindeki ülkelerin toplam nüfusu 3,5 milyar. Bir başka deyişle dünya nüfusunun yüzde 45'i.
BRICS ülkelerinin ekonomilerinin toplam büyüklüğü 28,5 trilyon dolar. Bu da, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 28'ine tekabül ediyor.
BRICS ülkeleri aynı zamanda dünyada ham petrolün yüzde 44'ünü üretiyor.
BRICS grubu, kalkınmakta olan ülkelerin "daha büyük bir ağırlığa ve temsile" sahip olması çağrısı yapıyor.
Grup bünyesindeki ülkeler 2014'te, kalkınma projelerine destek vermek için Yeni Kalkınma Bankası'nı kurdu.
BRICS ülkeleri 2022 sonu itibarıyla kalkınmakta olan ülkelere yeni yol, köprü, demir yolu ve su tedariki projeleri için 32 milyar dolar kredi verdi.
İrlanda'nın başkenti Dublin'deki Trinity College'dan kalkınma coğrafyası uzmanı Prof Padraig Carmody, bunun özellikle Çin'in BRICS için biçtiği rol olduğunu söylüyor.
Carmody, "Çin, BRICS üzerinden gücünü ve nüfuzunu büyütmeye çalışıyor. Özellikle Afrika'da. Küresel Güney'in başlıca sesi olmak istiyorlar" diyor.
BRICS'teki bir diğer büyük güç Rusya'nın ise grubu başka bir amaçla kullandığını savunanlar var.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'dan Creon Butler, "Rusya, grubu Batı'ya karşı savaşının parçası olarak görüyor. Ukrayna'nın işgalinden sonra uygulanan ambargoları aşmasına yardımcı oluyor" diyor.
Butler ayrıca, İran'ın BRICS'e üye olmasının, grubun Batı karşıtı özelliğini artıracağı görüşünde.