İsmail Küçükkaya'nın Konuğu Bedri Baykam Kimdir?

BEDRİ BAYKAM KİMDİR?

Bedri Baykam 1957 yılında Ankara'da CHP milletvekili Dr. Suphi Baykam ve Yüksek Mimar Mühendis Mutahhar Baykam'ın ikinci çocuğu olarak doğdu. İki yaşında resim yapmaya başladı. Altı yaşında Ankara, Bern ve Cenevre'de ilk eserlerini sergiledi. Harika çocuk olarak tanımlandığı 1960'lı yıllarda Avrupa ve Amerika'nın birçok sanat merkezinde sürekli olarak sergiler açtı, büyük ilgi gördü. İstanbul Fransız Lisesi'ne (Papillon) devam eden Bedri Baykam 1975 yılında Paris'e taşındı. 1975-80 yılları arasında Sorbonne Üniversitesi'nde işletme ve ekonomi tahsili yapan Baykam, bu fakülteden master aldı. Paris'te aynı süreç içinde L'Actorat isimli özel okulda aktörlük tahsili de yaptı. Baykam 1970'li yıllar boyunca aynı zamanda Türkiye Şampiyonaları'nda önemli dereceler alan bir tenisçi oldu.

1980 yılında ABD'ye taşınan sanatçı, 1984'e kadar California College of Arts and Crafts'de resim ve sinema eğitimi gördü. 1987 yılına kadar Amerika'da kalan Baykam, bu süre içinde de San Francisco, New York, İstanbul ve Paris'te birçok sergiler açmaya devam etti. 1987'de atölyesini İstanbul'a taşıyan Baykam, bugüne kadar yarısı uluslararası olmak üzere 142 kişisel sergi açtı, sayısız grup sergisine katıldı, birçok kısa metrajlı film ve video filmleri çekti, kısa ve uzun metrajlı filmlerde aktörlük yaptı. Baykam 80'lerde ayrıca New York'un çehresini değiştiren graffiti sanatçılarından biri oldu. 80'lerden itibaren standart hale getirdiği büyük boy işleri, politika ve erotizmi çağdaş sanat ortamımıza taşıyan sanatçı, son beş yıldır, yıllardır üzerinde çalıştığı, dijital ve boyasal saydam katmanlar serilerinin uzantısı olarak, tüm dünyada büyük ilgi gören “4D” dört boyutlu işler üretmeye başladı. Birçok serginin küratörlüğüne de imza attı. Baykam'ın yayınlanmış 31 kitabı bulunuyor.

Eserleri, Berlin Academie der Künste, Barcelona Picasso Museum, Roland-Garros Museum, Pinacothèque de Paris, Stedelijk Schiedam, Museum der Moderne Salzburg, National Academy of Arts of Ukraine, Osthaus Museum Hagen, Künstlerhaus Bethanien Berlin, Bahrain National Museum, Kunstverein für die Rheinlande und Westfalen gibi müze ve enstitülerde ve Kahire, Venedik, İstanbul ve Buenos Aires Bienallerinde sergilenen sanatçı, aynı zamanda Daniel Templon (Paris), Stephen Wirtz (San Francisco), Yahşi Baraz (İstanbul), The Proposition (New York), Gallery Siyah Beyaz (Ankara), E.M. Donahue (New York), Galerie Kuchling (Berlin), Lavignes-Bastille (Paris), Galerie Pages (Genevre), Opera Gallery (Londra), Gloria Delson Contemporary Arts (Los Angeles) gibi galerilerde sergiler açmıştır.

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ve Atatürkçü Düşünce Derneği'nin aktif üyelerinden olan sanatçı, aynı zamanda UNESCO'ya bağlı Uluslararası Plastik Sanatlar Dernegi'nin de kurucularından ve hâlen bu örgütün Türkiye ulusal komitesi başkanı. Aynı zamanda, 2015 yılında düzenlenen UNESCO resmi partneri International Association of Art (IAA) 18. Dünya Sanat Birlikleri Genel Kurulu'nda Dünya Başkanı seçildi. 2011 yılında, Meksika'nın Guadalajara kentinde yapılan 17. Dünya Sanat Birlikleri Genel Kurulu'nda, UPSD Başkanı olarak Baykam'ın yaptığı teklifin oybirliği ile kabul edilmesi üzerine, Leonardo da Vinci'nin doğum günü olan 15 Nisan, Dünya Sanat Günü ilan edildi. 2019 yılında ise Baykam'ın, bu sefer IAA Dünya Başkanı sıfatı ile UNESCO'ya taşımış olduğu öneri yine oybirliğiyle kabul edildi ve Dünya Sanat günü Uluslararası UNESCO Günleri'nin arasına girdi.

Sosyal demokrat üç partinin birleşmesini sağlamak amacıyla kurulan Taban Operasyonu hareketini, çeşitli demokratik kitle örgütleri başkanları ile beraber örgütleyen ve yönlendiren Baykam, 1995 yılı CHP kurultayında, CHP Parti Meclisi Üyeliğine seçildi ve bu göreve üç sene boyunca devam etti. Daha önce Güneş, Hürriyet Gösteri, Tempo, Siyah-Beyaz, Akşam, Aydınlık, Genç Sanat ve OdaTv'de köşesi olan, üç yıl boyunca "Dönemin Rengi" isimli bir kültür tartışma programını Prima TV'de hazırlayan ve sunan, 2 yıl boyunca Skala sanat dergisinin genel yayın yönetmenliğini yapan Baykam, ayrıca halen Cumhuriyet Gazetesinde siyasi ve diğer sanat dergileri için de sanatsal makaleler yazıyor ve FBTV'de "2 F 1 B" isimli bir futbol tartışması sunuyor.

Yeni-Dışavurumculuk akımının öncülerinden olan ve ayrıca yaptığı multi-medya enstalasyonları (Livart) ve kolajli siyasi sanat eserleriyle de tanınan Baykam, sürekli kabuk değiştirmeyi seven bir sanatçı. 80'lerin başından bu yana birçok 16mm kısa film yönetti ve çeşitli uzun metrajli filmlerde oyuncu olarak rol aldı. 1999 Aralık ayında, 40 yıllık sanat serüvenini ele alan retrospektif sergisi İstanbul'da, AKM'de açıldı. Amerikalı yönetmen Stefan R. Svetiev'in "This Has Been Done Before" isimli filmi, 1999 yılına kadar olan tüm kariyerini ve siyasi yaşamını ele alan bir belgesel olarak aynı süreçte tamamlandı. Boyut Yayın Grubu aynı vesileyle Baykam'ın tüm dönemlerini bir araya getiren 480 sayfalık, "I'm Nothing But I'm Everything" isimli geniş monografiyi yayınladı. 2003 yılında CHP kurultayında Parti'nin Genel Başkan adaylarından olan ve "Yurtsever Hareket"in kurucusu ve yönlendiricilerinden olan Bedri Baykam, yıllardır Türkiye'de siyaset sahnesinin ortasında yer alan aydınlardan biri.

Baykam ayrıca merkezi İstanbul'da bulunan Piramid Film Prodüksiyon Yapımcılık ve Yayıncılık şirketi/Piramid Sanat'ın kurucusu. 1997 Mayıs ayında gazeteci Sibel (Yağcı) Baykam ile evlendi. Ocak 1999'da çiftin Suphi adını verdikleri oğulları oldu.

Bedri Baykam UNESCO IAA Uluslararası Sanatçılar Derneği ve Bu derneğin Türkiye Ulusal Komitesi nin Dünya ve Ulusal Başkanlığını 2015'ten beri Başkan olarak yönetmektedir.