Yas Nedir? Yas Kararı Hangi Şartlarda Alınır? Yas Kararını Kim Verebilir?

Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği günlerdir.

Bu günler; o ülkeden veya başka bir yerden önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilir. Ayrıca, bir ülkede gerçekleşen doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ulusal yas ilan edilebilir.

YAS KARARINI KİM ALIR?

Ulusal yas kararını alma yetkisi Türk Bayrağı Kanunu'nda yazdığı üzere Cumhurbaşkanı'na tahsis edilmiştir. Yas ilanı kararını Cumhurbaşkanı alır.

Bayrakların yarıya indirilmesi ve saygı duruşu yaygın olarak gerçekleştirilen bir ritüeldir.

Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.

Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de sabah saat 9'u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına, her 10 Kasım'da, 09:05 ile gün batımı arasında yarıya indirilir. Diğer zamanlarda hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına saygı işareti veya ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.

Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.

Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir'deki bayrak ise sadece 10 Kasım'da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.

Türkiye'de 6 Şubat'ta meydana gelen depremler sebebiyle 7 gün süreyle milli yas ilan edilmişti.

Bütün yurtta ve dış temsilciliklerde 12 Şubat 2023 Pazar günü güneşin batışına kadar bayraklar yarıya çekilmişti.

Bu yas kararının ardından 7 Ekim sonrasında İsrail'in Gazze'de yaptığı katliamlar için de yas kararı alındı.