Avrupa Parlamentosu'nda Radikal Sağ Neden Yükselişte?

AVRUPA PARLEMENTOSUNDA "RADİKAL SAĞ" ETKİSİ

6-9 Haziran tarihleri arasında gerçekleşen Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri, Avrupa Birliği'nin (AB) politik dengelerini yeniden şekillendiren sonuçlarla sonuçlandı. AB'nin doğrudan halk tarafından seçilen tek organı olan ve 720 sandalyeden oluşan AP'de, çoğunluk için gerekli olan 361 sandalye hiçbir parti veya ittifak tarafından sağlanamadı.

Seçimlerde, merkez sağcı partileri bir araya getiren Avrupa Halk Partisi (EPP) 184 sandalye ile en büyük grup olurken, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) 139 koltuk elde etti. Liberal çizgideki Avrupa'yı Yenile (Renew Europe) grubu 80, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı ise çevre ve göçmen haklarına odaklanarak 52 sandalye kazandı.

Öte yandan, muhafazakar Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) 73, radikal sağın temsilcisi Kimlik ve Demokrasi (ID) ise 58 sandalye alarak AP'deki varlıklarını artırdı. Avrupa Solu ise 36 sandalye ile parlamentodaki yerini korudu.

Bu sonuçlar, Avrupa'nın siyasi manzarasında radikal sağın yükselişini ve bölgesel politik dinamiklerdeki değişiklikleri gözler önüne seriyor. Avrupa'nın gelecekteki politika yönü üzerinde önemli etkiler bırakacak bu yeni dengeler, AB içindeki tartışmaları ve iş birliklerini de şekillendirecek.

MACRON RİSLİ BİR KUMAR OYNUYOR

Fransa'da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un liderliğindeki Rönesans Partisi, Marine Le Pen'in radikal sağcı Ulusal Birlik Partisi'nin (RN) ardından ikinci sırada yer aldı. RN, yüzde 31,50 oy oranıyla seçimleri açık ara önde tamamlarken, Rönesans yüzde 15,2 ile takip etti. Macron, seçim sonuçlarının Avrupa'yı savunan partiler için olumsuz olduğunu belirterek, 30 Haziran - 7 Temmuz tarihleri arasında erken seçime gidileceğini açıkladı.

Fransız haber ajansı AFP ve Fransız gazetesi Le Monde, Macron'un bu kararını "riskli bir kumar" olarak değerlendiriyor. Macron'un meclisi feshedip erken seçime gitme kararı, siyasi müttefikler arasında şaşkınlık yarattı ve Le Pen'in başbakan olma olasılığını gündeme getirdi. Bu "ya hep ya hiç" hamlesi, Fransa'yı radikal sağcı bir liderliğe taşıyabilir.

Bu arada, radikal sağın yükselişine tepki olarak, başkent Paris'teki Cumhuriyet Meydanı'nda "Gençlik ayağa kalk" sloganlarıyla protestolar düzenlendi. Bu gelişmeler, Fransa'daki siyasi atmosferin önümüzdeki günlerde daha da gerilmesine neden olabilir.

ALMANYA'DA OLAF SCHOLZ HÜSRANA UĞRADI

Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Almanya'da, Hıristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) yüzde 30 toplam oy oranıyla seçimi birinci olarak tamamladı. Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) yüzde 23,7 ve Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) yüzde 6,3 oy aldı. Radikal sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ise yüzde 15,9'la oylarını artırarak ikinci sıraya yerleşti.

Başbakan Olaf Scholz'un liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 13,9 ile beklenenin altında bir performans sergilerken, Yeşiller Partisi de yüzde 11,9 ile sınırlı bir başarı gösterdi. Fransız haber ajansı AFP, bu sonuçları Scholz ve SPD için "acı dolu bir gece" olarak nitelendirirken, Birleşik Krallık'tan Guardian gazetesi sürecin SPD ve Yeşiller için bir hezimet olduğunu belirtti. Amerikan medya kuruluşu CNN ise Scholz'un "ağır bir darbe aldığını" vurguladı. Bu sonuçlar, Alman siyasetindeki dengelerin ve gelecek politik manevraların nasıl şekilleneceğine dair önemli ipuçları sunuyor.

GİORGİA MELONİ DAHA DA GÜÇLENDİ

Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde İtalya ve İspanya'dan önemli sonuçlar geldi. İtalya'da Başbakan Giorgia Meloni'nin liderliğindeki radikal sağcı İtalya'nın Kardeşleri (FdI) partisi, yüzde 27,7 oy oranıyla seçimleri birinci sırada tamamlarken, ana muhalefetteki Demokratik Parti (PD) Elly Schlein liderliğinde yüzde 23,7 ile ikinci oldu. Amerikan medya kuruluşu Bloomberg, bu sonuçların Meloni'nin siyasi gücünü pekiştirdiğini belirtti.

İspanya'da ise AP'ye üç büyük AB ülkesi arasından en fazla parlamenter gönderen ülke oldu. Açıklanan resmi sonuçlara göre, merkez sağdaki Halk Partisi (PP) 22 sandalye ile birinci olurken, Başbakan Pedro Sanchez'in liderliğindeki koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) 20 sandalye elde etti. Radikal sağcı Vox ise 6 koltuk kazandı.

Bu sonuçlar, İtalya ve İspanya'da sırasıyla sağ ve merkez sağın güçlenmekte olduğunu ve Avrupa siyasi sahnesindeki yansımalarının gelecek dönemlerde nasıl şekilleneceğini gösteriyor.

AP BAŞKANI ROBERTA METSOLA SEÇİMLE İLGİLİ NE DEDİ?

Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola, radikal sağın yükselişine rağmen parlamentoda Avrupa yanlısı merkez partilerin çoğunluğa sahip olduğunu vurguladı. Metsola, parlamentonun hükümet ve muhalefet ayrımı olmaksızın çoğunlukla işlediğini ve Avrupa projelerinin bu çoğunluk üzerine inşa edilmesi gerektiğini belirtti. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise, merkezin yerinde durduğunu ancak radikal partilerin de desteğinin arttığını dile getirerek, merkezdeki partilere büyük sorumluluklar yüklendiğini söyledi. Alman Hıristiyan demokrat bir siyasetçi, grubunun birinciliğinin güçlü bir Avrupa isteğinin hala çoğunlukta olduğunu gösterdiğini savundu. Amerikan medya kuruluşu Politico, bu sonuçların von der Leyen'in görevde kalma şansını artırdığını yazdı.

PEKİ SAĞ NEDEN YÜKSELİYOR?

BK merkezli haber ajansı Reuters'ın analizinde, sağın yükselişinde hayat pahalılığındaki artış, göç ve yeşil dönüşümün maliyetine ek olarak Ukrayna'daki savaşın önemli rol oynadığı belirtildi. Milliyetçi ve popülist partilerin bu endişelerden yararlanarak güç kazandığı yorumu yapıldı. 

Hollanda'da Yeşiller'den AP üyesi Bas Eickhout, sağın gücünü artırmasına ilişkin şu değerlendirmeyi paylaştı:

"Bence pek çok insan Avrupa'nın halkla hareket ederek değil, onların tepesine binerek iş yaptığını düşünüyor. Buna inandırıcı bir cevap bulmamız lazım yoksa biz de radikal sağa yaklaşmış oluruz."

BK'nin kamu yayıncısı BBC'nin analizinde, radikal sağcıların artan yaşam maliyetlerinin yanı sıra göç ve çevre krizi gibi tartışmalı konularda popülist söylemler üreterek, kendilerini "Brüksel'de sorunlardan uzak yaşayan elitlere karşı halkın sesi olarak sunduğuna" dikkat çekildi.