İki Gelinden Biri Askalan ve Gazze Hadisi Sahih mi Öyle Bir Hadis Var mı?

Yafa’nın 60 km. güneybatısında bulunan Askalân Tevrat’ta Aşkelon adıyla geçer. Helenistik, Roma ve Hıristiyanlık devirlerinde dinî ve ticarî hayatta önemli bir yere sahip olan Filistin’in önde gelen şehirlerinden biri idi.

“Suriye’nin gelini” (Sponsa Syrine, Arûsü’ş-Şâm) lakabıyla meşhur olan Askalân müslümanların en son fethettikleri Filistin şehirlerindendir.

Hz. Peygamber de Askalân’ı “iki gelinden biri” (diğeri Gazze) olarak tavsif eder (bk. Müsned, III, 225). Hz. Ömer, Kaysâriye’yi fetheden Suriye Valisi Muâviye’ye yazdığı mektupta Filistin’in geri kalan yerlerinin fethine devam etmesini emretmiştir. Bu emir üzerine Muâviye 19 (640) yılında Askalân’ı fethetti ve oraya askerî birlikler yerleştirdi.

Diğer bazı rivayetlerde ise Amr b. Âs’ın daha önce burayı fethetmiş olduğu, ancak Askalân halkının Rumlar’ın (Bizanslılar) kendilerine yardım etmeleri üzerine yapılan antlaşmayı bozmuş oldukları ve Muâviye’nin burayı Hz. Ömer’in vefat ettiği 644 yılında yeniden fethettiği bildirilmektedir. Hz. Ömer ve Hz. Osman Askalân’ı bazı kimselere iktâ etmişlerdi. Rumlar Abdullah b. Zübeyr zamanında Askalân’ı yıktılar ve halkını da oradan çıkardılar.

Abdülmelik b. Mervân halife olunca şehri yeniden inşa ve tahkim etti; ayrıca buraya birçok insan yerleştirerek onlara toprak iktâ etti. Abbâsî Halifesi Mehdî’nin 772’de burada bir cami ve minare yaptırdığı, kazılarda bulunan kitâbelerden anlaşılmaktadır.