Nureddin Zengi Gerçekte Kardeşini Öldürdü mü?

NUSREDDİN'İN İHANETİ CEZASIZ KALMADI!

Nureddin Zengi'nin kardeşi Nusreddin hainlerle işbirliği yaparak sultanlık nişanelerini çaldı ve sultanlığını ilan etti. Beytül Male giren Nusreddin'in adamları hem altınları hem devlet nişanlarını Nusreddin'e götürdü. Nureddin Zengi ise Nusreddin'in peşinden giderek onunla cenk etti.

Nusreddin'e hak ettiği cezayı veren Nureddin Zengi onu elleriyle boğarak öldürdü.

TARİHTE BÖYLE BİR OLAY VAR MI?

Nureddin Zengi'nin bir kardeşi vardır. Onun da adı Seyfüddîn el-Gāzî b. İmâdiddîn Zengî'dir. Dizideki Nusreddin Zengi tamamen kurgudan ibarettir.

Nureddin Zengi'nin kardeşini öldürdüğüne dair tarihi bir bilgi bulunmamaktadır. Dizideki olay tamamen kurguya dayanmaktadır.

İŞTE NUREDDİN ZENGİ'NİN KARDEŞİ SEYFETTİN'İN HAYAT HİKAYESİ:

I. Seyfeddin Gazi (ö. 1149) 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

1146'da, I. İmâdüddin Zengî 15 Eylül'de cezadan kaçmak isteyen Yarenkeş isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından öldürüldüğünde Caber Kalesi'ni kuşatıyordu. Ölümünden sonra güçleri dağılmıştı, ancak I. İmâdüddin Zengî'nin iki oğlu kontrolü tekrar ele geçirmeyi başardılar ve gayri resmi olarak imparatorluğu böldüler: Seyfeddin, Musul ve Cizre'yi (yukarı Mezopotamya); Nûreddin ise Halep'i aldılar. Seyfeddin, Musul'daki konumunu korumak için ilk önce savaşmak zorunda kaldı.

İki yıl önce Selçuklu sultanı Gıyaseddin Mesud, Zengî'yi en küçük oğlu Alp-Arslan'a bağlamıştı, fakat Zengî onu etkisiz hale getirmiş ve kuşatmada yanında getirmişti. Zengî'nin ölümüyle, Alp-Arslan Musul'da başlayan iktidar mücadelesinden yararlanmaya çalıştı. Zengî'nin danışmanların iki tanesi, divan reisi al-Din Muhammad Jemal ve hajab Amir Salah al-Din Muhammad al-Yaghisiyani, Seyfeddin'i desteklediler: genç Selçuklu prensin deneyimsizliğinden yararlanarak, Musul'un kontrolünü Seyfeddin'e verdiler. Alp-Arslan, Musul'a geldiğinde, tutuklanıp, Musul kalesine hapsedildi.

1148 yılında, Nûreddin ile beraber, İkinci Haçlı Seferi ordusu karşısında Şam Kuşatması'nda Şam şehrinin veziri Muinüddin Üner, Seyfeddin Gazi’ye acil yardım çağrısında bulundu. Büyük bir orduyla Musul'dan yola çıkan Seyfeddin Gazi, Halep’ten kardeşi Nûreddin' de alarak Humus'a geldi. Seyfeddin Gazi’nin şehre bir naip gönderme hususunda ısrarı karşısında tedirgin olan Şamlı yöneticiler, Seyfeddin Gazi’nin Şam'ı alması durumunda Filistin'deki Haçlı varlığının sona ereceğini söyleyerek Haçlıları kuşatmayı kaldırmaya ikna etti.

Kasım 1149'da öldü. Oğlu, genç yaşta öldüğü için halefi olmadığından vasiyeti üzerine, yerine kardeşi Kutbeddin Mevdud geçti. Musul atabeglerinin tarihini yazan İbnü'l-Esîr, I. Seyfeddin Gazi'yi cesur, cömert ve yüksek ahlaklı bir yönetici olarak tanımlar ve Selçuklu hükümdarları dışında başında sancak taşıyan ilk emir olduğunu kaydeder.

NUREDDİN ZENGİ KİMDİR?

Nureddin Mahmud Zengi 1118 yılında Musul'da doğdu. Musul atabeyi İmameddin Zengi'nin oğludur. Babası 1146'da Caber Kalesi'nin kuşatılması sırasında ölünce Halep'e gitti. Kardeşi Seyfeddin Gazi de Musul'a yerleşti ve atabeylik toprakları ikisi arasında paylaştırıldı.

İmameddin Zengi'nin ölümünü fırsat bilen Tel Başer'deki Haçlı ordusunun komutanı II. Joscellin, Edessa'yı (Urfa) kuşattı. Bunun üzerine harekete geçen Nureddin Haçlı kuşatmasını dağıtmayı başardı. 1147 yılında Halep bölgesine akınlar yaparak Haçlılar'dan Artah, Kafarlasa (Kafe) ve çevresini aldı.

II. Haçlı Seferleri sırasında 1148'de Filistin'e ulaşan Haçlı ordusu, Şam'ı kuşatma altına aldı. Nureddin ve kardeşi Seyfeddin'in birlikleri Haçlı ordusunun bölgeyi iyi tanımamasından da faydalanarak kuşatmayı kaldırdılar. Toulouse kontunun oğlu Bertrand'ın el-Arima kalesini ele geçirmesi üzerine Tripoli (Trablus-Şam) Kontu Raymond, Baalbek'te bulunan Nureddin'e sığındı ve Bertrand'da tutsak edildi. Başka bir Haçlı ordusunu Yagra'da bozguna uğratan Nureddin, 1449'da Antakya Haçlı Kontluğu'na yaptığı akınlarla Harım yöresi ve çevresini yağmalatarak İnnib Kalesi'ni kuşattı.

Dönüşte Harım ve Hamat (Hama) yakınındaki Apame (Familya) Kalesi'ni aldı. 1151 yılında EdessaKontu II. Joscelin'i yakalayarak ona bağlı kalelerin çoğunu ele geçirdi.

Kuzeydeki Haçlı tehlikesini ortadan kaldıran Nureddin Mahmud Zengi daha sonra Filistin ve Lübnan'daki düşman orduları üzerinde baskısını yoğunlaştırdı. 1153'te Baniyas ve Askalan'a yaptığı saldırı sonuç vermedi. Askalan'a giren Haçlılar Şam'a doğru yöneldi. Nisan 1154'te Şam'daki komutanlarla anlaşması sonucu kent kapısı kendisine açılan Nureddin, Haçlı tehlikesini ortadan kaldırdı.

1156 yılında Kudüs Kralı III. Bauodouin'le anlaşarak onun Şam'dan aldığı vergilere son verdi. Kralın anlaşmaya aykırı davranması üzerine Baniyas'ı kuşattı. Temmuz 1158'de Harım'ı alan Haçlılar'a Şeria Irmağı yakınında yenildi.

1159 yılında Halep'e yönelen Bizans İmparatoru I. Manuel Kommenos'u anlaşma sağlayarak durdurdu. Küdus kralıyla yaptığı kısa ateşkes sırasında Rakka ve Harran'ı alarak kardeşi Nasıred-din'e bıraktı. Daha sonra Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'a savaş açtı ancak Bauodouin'in Halep topraklarına saldırması üzerine geriye döndü. 1163 yılında Trablus-Şam Haçlı Kontluğu'na karşı sefer hazırlığı yaparken Hışn el Akka'da uğradığı ani bir saldırıdan güçlükle kurtuldu. 1164'te yeni bir orduyla Harım ve Baniyas'ı alarak Şam valisi Şirkuh ve komutanlarından Selahaddin Eyyubi'yi 1168'de Mısır seferine gönderdi.

1173'te Anadolu'daki bazı kasabaları alarak II. Kılıç Arslan'ın ordusuyla Kayseri'de karşılaştı. İki taraf anlaşarak savaştan çekildi. Daha sonra Abbasi halifesinin gönderdiği menşurla Musul, el-Cezire, Erbil, Hilat, Suriye ve Mısır hükümdarı ilan edilen Nureddin Mahmud Zengi, 15 Mayıs 1176 tarihinde Şam'da boğaz iltihabından vefat etti.

Yerine oğlu İsmail geçti. Bu dönemde Selahaddin Eyyubi ülke topraklarını ele geçirmeye başladı. Selahaddin ile mücadele eden Zengiler başarılı olamadı. İsmail, hastalanınca ülkesinin İzzeddin Mesut’a verilmesini vasiyet etti.

Öte yandan Zengilerin Oğuzların Avşar boyundan geldiği bilinmektedir. Zengi devleti yıkılınca buradan göç eden bir kısım Avşar boyları Karamanoğulları Beyliğini kurmuşlardır.