Polisin Yetkileri Nedir? Polisin Dövme Yetkisi Var mı?
Son günlerde çokça tartışılan polisin müdahaleleri polisin yetki ve sorumluluklarının neler olduğu sorusunu akla getiriyor.
POLİSİN YETKİLERİ:
I – Can, ırz veya mal emniyetini korumak için,
II – Devletin şahsiyetine karşı işlenen cürümlerin faillerini yakalamak veya delillerini tesbit etmek için,
III – Devlet kuvvetleri aleyhine, yalnız veya toplu olarak taarruz veya mukavemette bulunanları yakalamak, veya bunların taarruz veya mukavemetlerini def etmek için,
IV – Hükümete karşı, şiddet kullanan veya gösteren veya mukavemet edenlerin yakalanması, taarruz veya mukavemet edenlerin def edilmesi için,
V – Zabıtaca muhafaza altına alınan şahıslara,bina veya tesislere,meskün veya gayrımeskün yerlere vakı olacak münferit veya toplu tecavüzleri def etmek için,
VI – Ağır cezalı bir suçun sanığı olarak yakalandıktan sonra zabıta kuvvetlerinin elinden kaçmakta olan şahısların yakalanması için,
VII – İşlenmekte olan bir suçun işlenmesine veya devamına mani olmak için,
VIII – Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile diğer kanunlarda, zabıta tarafından suç delillerinin tesbiti veya suç faillerinin yakalanması maksadiyle yapılacak aramalar için,
IX – Kanunsuz toplantı veya kanunsuz yürüyüşleri dağıtmak veya suçlularını yakalamak için,
X – Yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi afetlerde olay yerinde görevlilerce alınması gereken tedbirler için,
XI – Umuma açık yerlerde yapılan her türlü toplantı veya yürüyüşlerde veya törenlerde bozulan düzeni sağlamak için,
XII – Herhangi bir sebeple tıkanmış olan yolların trafiğe açılması için,
XIII – Yukardaki maddeler dışında diğer kanunlarda istisnai olarak zabıtanın sözlü emirle yapmaya mecbur tutulduğu haller için,
Yetkili amir tarafından verilecek sözlü emirler derhal yerine getirilir. Bu emirlerin yazılı olarak verilmesi istenilemez. Bu hallerde emrin yerine getirilmesinden doğabilecek sorumluluk emri verene aittir.
POLİS ŞİDDET UYGULAYABİLİR Mİ?
Kişinin bu çağrıya uymayarak kaçmaya devam etmesi halinde, önce uyarı amacıyla silahla ateş edilebilir. Buna rağmen kaçmakta ısrar etmesi dolayısıyla ele geçirilmesinin mümkün olmaması halinde ise kişinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silahla ateş edilebilir.
Polis Şiddetinin Hukuki Boyutu
Polisin görev ve yetkileri, Anayasa, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ve diğer ilgili mevzuatlar ile belirlenmiştir. Polis, kamu düzenini sağlamak, suçları önlemek ve suçluları yakalamakla yükümlüdür. Ancak, bu görevlerini yerine getirirken hukuka uygun davranmak zorundadır. Polisin, vatandaşlara veya şüphelilere karşı orantısız güç kullanması, Anayasa’nın 17. maddesi ile güvence altına alınan kişinin dokunulmazlık hakkını ihlal eder.
Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay Kararları
Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay, polis şiddeti ile ilgili birçok önemli karara imza atmıştır. Örneğin, Yargıtay 8. Ceza Dairesi, bir kararında polis memurunun suça karışan bir kişiyi dövmesinin, “zor kullanma yetkisinin aşılması” olarak değerlendirildiğini belirtmiştir. Bu tür durumlarda polis memuru, görevini kötüye kullanma suçundan cezalandırılmaktadır.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi de benzer bir kararında, polisin şüpheliye orantısız güç kullanmasının hukuka aykırı olduğunu ve ilgili polis memurunun cezalandırılması gerektiğini vurgulamıştır. Bu kararlar, polisin görevlerini yerine getirirken hukuk sınırları içinde kalması gerektiğini bir kez daha hatırlatmaktadır.