Radar Uyarısı Yapmak Suç mu? Cezası Nedir?
Trafikte karşıdan gelen aracı selektörle radar konusunda uyarmanın cezası olup olmadığı sosyal medyada gündem oldu. Google, Twitter gibi dünya teknoloji devlerinin avukatlığını yapan Gönenç Gürkaynak sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla bu soruya da cevap vermiş oldu.
Trafikte en çok can yakan ve sürücülerin en fazla yakalandığı cezaların başında hiç şüphesiz radar cezası geliyor.
Sürücülerin hız tutkusu, varmak istediği yere daha çabuk ulaşma çabası binlerce liralık radar cezasıyla sonuçlanabiliyor.
Trafik polislerinin vatandaşların can ve mal güvenliğini koruyabilmek ve yavaş giderek daha sağlıklı bir seyahat etmelerine yönelik gerçekleştirdikleri radar uygulamasının bir de ifşa boyutu var.
Radar uygulamasını gören karşı şeritten gelen araç sürücüleri, diğer şeritteki sürücülerin ceza yememesi için sellektör yaparak radar uyarısında bulunabiliyor.
Peki radar ifşalamak, suç mu? Radar uyarısında bulunmanın cezası nedir? Kamuoyunda en çok merak edilen konuların başında bu soruların cevabı geliyor.
RADAR CEZALARI NE KADAR?
2024 yılı itibariyle hız sınırı %10'dan %30 (otuz dâhil) kadar aşmanın cezası 1.506 TL, 15 gün içerisinde ödenirse %25 indirimle 1.123,25TL'dir.
Hız sınırını %30'dan %50'ye (elli dâhil) kadar aşmanın cezası 3.135 TL, 15 gün içerisinde ödenirse %25 indirimle 2.351TL'dir.
Hız sınırını %50'den fazla aşmanın cezası ise 6.439 TL, 15 gün içerisinde ödenirse %25 indirimle 4.829,25 TL.
RADAR İFŞALAMAK SUÇ MU? CEZASI NEDİR?
Google, Twitter gibi dünya teknoloji devlerinin avukatlığını yapan Gönenç Gürkaynak sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla bu soruya da cevap vermiş oldu.
Uygulamanın hukuki olmadığını savunan Gürkaynak, şunları kaydetti:
“Çocukluğumda bol bol gittiğimiz Ankara-Biga-Ankara yolunda bazen babamın yaptığı bazen de bizim arabaya doğru yapılan "ileride radar ve hız kontrolü var, yavaş git dostum" anlamındaki selektör iletişimini hep çok sevmişimdir.
Hukuk hiçbir zaman vatandaşla vatandaşı birbirinden koparıp aralarına girebilecek kadar sevimli olamaz. O selektörün anlamı "sonra yine basarsın" değildir, 'akıllı ol'dur.
Bir kardeşin diğerini anne veya baba azarından kollayacak tedbiri alması yahut aynı okulda öğrenci iki yakın arkadaştan birinin diğerini öğretmen gazabından koruması anındaki kucaklaşma neyse, selektör anındaki vatandaş kucaklaşması da odur.
Hatta selektör anındaki kucaklaşma daha kalitelidir. Zira birbirini bir daha asla görmeyecek ve birbirlerinin kim olduğunu bilmeyen iki yabancı, saf bir birbirine aidiyet duygusuyla anlık iletişim kurmaktadır.
Öğrendim ki, bu bayram bazı yollarda ve yerlerde polisimiz bu kucaklaşma anı ile mücadeleye girişmiş. O mücadele hem abestir hem de polisin yetki ve görevlerini aşmaktadır.
Vatandaşın vatandaşı hukuku ihlal etmekten alıkoyması, hız sınırlarını aşmak gerekçesiyle idari para cezasına çarpılmasını engellemek amacıyla koruması ve radar uygulamasından haber vermek üzere karşı yönden gelen araçlara selektörle durumu işaret ederek bildirmesi hukuka uygundur.
Polisin selektör yapan araç sahiplerine idari para cezası vermesi hukuka aykırıdır.
Konuya pozitif hukuk yönünden bakacak olursak, polisin ilgili para cezasını verirken dayandığı mevzuat, kişinin gözle gördüğünü bir başkasına haber vererek uyarması durumuna uyarlanamaz.
O mevzuat özel teçhizat kullanmak suretiyle radar uygulamasını öğrenerek süratini düşürenlerin bu türden ekipman kullanmalarına dair düzenleme getirmektedir.
Gerçi kanımca o düzenleme de Anayasaya aykırı ama o başka bir konu. Bu türden teçhizat kullanımına özgülenmiş mevzuatı yorum yoluyla vatandaşın vatandaşla sinyal yoluyla iletişim kurmasına uygulayanlar, zaten pozitif hukuk yönünden lafzi olarak dahi yürütülemeyecek bir yorumu yürütmüş ve mevzuatın kapsamı dışına tamamen çıkmış olur.
Konuya hukukun doğası ve doğal olan mantıki yorum çerçevesinde bir ülkede hukukun uygulamasının ne olması gerektiği yönünden bakarsak da durum değişmeyecektir.
Radar uygulama alanından hemen evvel bir benzincide birbirinin aksi istikamete gitmekte olan iki şoför birbirleriyle çay içip sohbet ederken Biri diğerine "radar var, yavaş git" diyecek olsa tam o sırada tuvaletten çıkmakta olan ve bunu duyan bir polis memuru onlara idari para cezası yazabilir mi?
Yazamaz. Neden? Zira, biri yönünden kurduğu cümlenin ta kendisi hukuka aykırı değildir diğeri yönünden ise henüz herhangi bir ihlal gerçekleşmemiştir.
Peki bu durum seyir halinde selektörle yaşanırsa farkı nedir? Fark yoktur. İki gerçek kişi arasındaki bu türden basit iletişimin ta kendisini hukuka aykırı kılacak bir mevzuat mevcut bulunmadığı gibi bu türden bir hukuka aykırılığı icat etmeye kalkışmanın bir hukuk sistemi ve devlet için mantığı da yoktur.
Nitekim, eğer pozitif hukuk konuşacaksak, aynı devlet ve hukuk sistemi belli bir yolda radarla hız sınırı uygulaması yapıldığını haber vermekle mükelleftir. Bunu kamu görevlisinin işaretlemesi yerine vatandaşın birbiri için işaretlemesi hukuka aykırı kılınamaz.
Kaldı ki, konuyu amaç yönünden inceleyecek olursak, yollara sıklıkla sahte polis arabası ve polis memuru panosu koyarak bir anlık sürat düşüşünü hedefleyen bir hukuk uygulamasının, tamamen aynı sonucu veren bir selektör yapma işleminin ta kendisini hukuka aykırı kılmaya kalkışması amaçsal anlamda da çelişkilidir.
Bu sebeplerle, Türkiye'de kırk yıldır şahit olduğum vatandaş dayanışmasının hukuka uygun olduğu ve bu bayram icat edilen uygulamanın hukuka aykırı olduğu kanaatindeyim.”
Bakmadan Geçme
