Tıpta ilk: Kalp damar hastalıkları için Özgül "gen" grupları inceleniyor

Halil İbrahim Varlı-Mehmet Umut Bakay

Her yıl dünyada 17 milyon civarında insanın ölümüne neden olan kalp ve damar hastalıklarıyla ilgili çalışmaya başlayan Mersin Üniversitesi (MÜ) Tıp Fakültesi Tıbbı Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdal Arslan, "Projemiz kardiyovasküler hastalıklarla ilgili dünyada ilk yapılan çalışma. Bu çalışmada kalp tıkanıklığına sebep olan damarlardaki spesifik genleri araştırmayı hedefliyoruz. Kalp damarının tıkanmasına neden olan bu genleri tespit ettiğimizde spesifik ilaç hedeflerini tespit etmiş olacağız" dedi.

MÜ Tıp Fakültesi Tıbbı Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdal Arslan ile kardiyologlar, kalp-damar cerrahları başta olmak üzere alanında uzmanlardan oluşan ekip TÜBİTAK desteğiyle kalp damarının tıkanmasına neden olan genler üzerinde çalışma başlattı. 3 yıl sürecek olan çalışma çerçevesinde tıkanıklığa neden olan genlerin tespit edilerek ilerleyen süreçte doğru tedaviyi sağlayacak ilaçların geliştirilmesinin hedeflendiği belirtildi.

"17 milyona yakın insanın bu hastalıktan öldüğü düşünülüyor"

Projenin kardiyovasküler hastalıklarla ilgili dünyada ilk yapılan çalışma olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Serdal Arslan, "Kardiyovasküler hastalıklar dünyada ölüm oranı en yüksek olan ve yaklaşık Avrupa ülkelerinde 210 milyon euro maliyeti olan bir hastalık. Her yıl 17 milyona yakın insanın bu hastalıktan öldüğü düşünülüyor. Bu çalışmada kalp tıkanıklığına sebep olan damarlardaki spesifik genleri araştırmayı hedefliyoruz. Kalp damarının tıkanmasına neden olan bu genleri tespit ettiğimizde spesifik ilaç hedeflerini tespit etmiş olacağız. Dünyada ilk olan bir proje özellikle kardiyovasküler hastalıklarda hastalığın tedavisine yönelik bundan sonraki stratejileri geliştirmemizi sağlayacak. Yaklaşık 3 yıl sürecek bu projenin sonunda hedef genlerimizi belirlediğimizde hedef genlerinin tedavisine yönelik de yeni projeler geliştirip kardiyovasküler hastalıkların tedavisine yönelik ilaç geliştirmeyi hedefliyoruz" diye konuştu.

Projenin TÜBİTAK desteği ile gerçekleştiğinin altını çizen Prof. Dr. Arslan, "Ayrıca bu projede kardiyologlar, kalp-damar cerrahları ve çalışan arkadaşlarımız proje ekip elemanı olarak bulunmakta. Her bir çalışma için farklı kendi alanında uzman yeterli arkadaşlarımız proje ekibinde bulunmakta" ifadelerini kullandı.

"Dünyada şimdiye kadar hiç çalışılmamış spesifik gen gruplarını çalışıyoruz"

Projede dünyada şimdiye kadar hiç çalışılmamış spesifik gen gruplarını çalıştıklarını belirten Arslan, "Biz proje çalışma süreci içerisinde hedef genlerimizi belirlediğimizde bu genlerin ilaç hedefi olup olmadığını test etme potansiyeline sahibiz. Süreç içerisinde bunları deneyip ilaç potansiyeli olup olmadığını görmek istiyoruz. Eğer bunu görürsek daha önce, daha erken bir aşamada ilaç geliştirmeye yönelik çalışmalarımıza başlamak istiyoruz. Bu konuda dünyada çok büyük maliyetli ve çok fazla insanın muzdarip olduğu bir hastalık olması nedeniyle yaklaşık kanserden ölümlerin bile iki katına yakın oranda ölüm oranı olan bir hastalık. Bu konuyla ilgili bir ilaç bile geliştirme potansiyeline sahip olsak, geliştirebilsek birçok insanın tedavisine katkı sağlayacağımız gibi ülke ekonomisine de çok büyük katkı sağlama imkanımız var. Kardiyovasküler hastalıklar gen-çevre etkileşiminin sonucu oluşmuş hastalıklar. Sigara içme, obezite, yanlış beslenme, hareketsizlik bu hastalıkları tetiklemekte. Dünyada ilk defa gerçekleştireceğimiz bu projede bu çevresel etkenlerin farklı genleri nasıl çalıştırdığı, nasıl etkilediği ve hastalığa nasıl neden olduğunu araştırmak istiyoruz. Bu çevresel etkiler sonucunda değişen genleri tespit edebilirsek, bu genleri değiştirerek plak oluşumunu engellemeyi ve hatalığı tedavi etmeyi düşünüyoruz" diyerek sözlerini tamamladı.