Türk Fizikçi 175 Yıllık Gizemi Çözdü Harvard Üniversitesi'nde Ödüle Layık Görüldü

Geçtiğimiz sene Harvard Üniversitesi Fizik Bölümü'nde doktora çalışmasını tamamlama aşamasına gelen 26 yaşındaki Furkan Öztürk, 4 milyar yıl önce yaşamın nasıl başladığına dair gizemlerden birini ortaya çıkarmıştı.

ÇIĞIR AÇICI KEŞİF

Öztürk'ün bu keşfi bilim dünyasında büyük ses getirdi. Büyük keşfi öven Nobel ödüllü bilim insanı Jack Szostak, keşfi 'çığır açıcı' olarak tanımlamıştı.

Fransız kimyager Louis Pasteur, 1848'de yaşam için gerekli olan bazı moleküllerin, tıpkı sol ve sağ ellerde olduğu gibi birbirinin "ayna görüntüsü formlarında" bulunmasına ilişkin "homokiralite" kavramını ortaya atmış ancak bu özelliğin kökeni, 175 yıldır yapılan çalışmalara rağmen anlaşılamamıştı.

Science Advances dergisinde makaleleri yayımlanan başyazar Öztürk ve ekibi, keşifle manyetik mineraller üzerinde RNA öncüsü molekülleri kristalize ederek RNA'nın yapıtaşlarını yalnızca sağa veya sola doğru kıvrılan bir sarmal halinde elde etmeyi başardı.

ÖZTÜRK SÜRECİ ŞÖYLE ÖZETLEMİŞTİ:

'Bizim aradığımız şey, kiral simetriyi, yani ayna simetrisini, kırabilecek fiziksel bir etkileşimdi. Çalışmalarımız ortaya koydu ki tabiatta bolca bulunan manyetik mineraller yani bir anlamda doğal mıknatıs özelliği gösteren taşlar, bu simetrinin kırılmasına yol açabilir. Yaptığımız deneyler, manyetik yüzeylerin kiral moleküller ile çok güçlü bir şekilde etkileştiğini ve manyetizmanın homokiraliteye yol açmış olabileceğini gösteriyor. 'Yaşamın kökeni' problemi adeta bir bulmaca gibi, elde ettiğimiz sonuçlar bu büyük bulmacanın önemli bir kısmının çözümüne yönelik ciddi bir adım. Surda bir gedik açtık, devamının da geleceğine inanıyorum. Bu keşifle hayatın başlangıcına dair bilmediğimiz çok önemli bir gizeme ışık tuttuk. Yaşamın nasıl ortaya çıktığı tabiattaki en büyük gizemlerden bir tanesi. Bu problemi bir yapboz gibi düşünün. Bu yapbozun parçalarının nerelere oturacağını tam olarak bilemiyoruz. Çünkü 4 milyar yıl öncesine dair elimizde çok fazla direkt kanıt yok. Biz aslında yaptığımız çalışmayla yaşamın başlangıcına dair çok büyük bir parçayı yerine koymuş olduk. Etrafında şekillenecek diğer bilgilerin ne olacağını henüz bilmiyoruz. Ama eminim ki bu keşif, başka sorulara cevap bulmamızı da sağlayacak ve yaşamın kökenine dair ilginç ipuçları verecek. Belki de başka gezegenlerdeki olası yaşam formları ile ilgili bilgiler verecek. Yani biz eğer Dünya'da yaşamın nasıl oluştuğunu tam olarak anlarsak, o zaman hangi koşullar altında yaşamın ortaya çıkabileceğine dair de daha fazla bilgiye sahip olacağız. Bu bilgiler bizi Dünya dışında yaşamı ararken yönlendirebilir. Yani Dünya'daki yaşamı anlamak, Dünya dışında başka bir yaşam formu keşfetmemize de yardımcı olabilir. Bunu kesin olarak söylemek tabii ki zor ancak bu mümkün.'

Furkan Öztürk, bilimin 175 yıldır çözemediği, 4 milyar yıl önce yaşamın nasıl başladığına dair gizemi ortaya çıkardığı bu keşfi ile Harvard Üniversitesi'nden ödül aldı.

Bu nedenle Harvard Üniversitesi'nin 'Gertrude ve Maurice Goldhaber' ödülüne layık görüldü.