Türkiye, Rusya ve Çin'in kurduğu Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu'na başvurdu

Rusya Bilimler Akademisi Uzay Araştırmaları Enstitüsü (IKI) direktörü Anatoly Petrukovich tarafından yapılan açıklamada Türkiye’nin istasyon programına katılmak için talepte bulunduğunu söyledi. Petrukovich, açıklamasında "Uluslararası Ay İstasyonu çerçevesinde diğer ülkeler de katılmayı planlıyor, bu sadece Rus-Çı̇n ya da Çı̇n-Rus istasyonu değil. Örneğin Türkiye’den ve diğer ülkelerden de istasyona katılmak açın başvurular bulunuyor." ifadelerini kullandı. Türk makamlar ise henüz bu konuda bir açıklamada bulunmadı.

Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) şu anda Roscosmos ve Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından yürütülen bir Ay üssü projesi konumunda. 9 Mart 2021'de Rusya ve Çin bir Ay yüzeyi araştırma istasyonu ya da bir Ay yörüngesi araştırma istasyonunun inşasına ilişkin anlaşma imzalamıştı.

Haziran 2023 itibariyle, programa ilk katılan ülkeler BAE ve Pakistan olurken aynı zamanda Asya-Pasifik Uzay İş birliği Örgütü (APSCO) de programa girmişti. Süreç içerisinde programa katılan birkaç ülke daha olurken son olarak geçtiğimiz günlerde Tayland, ILRS programına dahil edilmişti.

ILRS nedir

ILRS'nin 2035 yılına kadar tamamlanması ve 2036 yılında tamamen devreye girmesi planlanıyor. Program 3 aşamaya ayrılıyor; keşif, inşaat ve kullanım. An itibariyle keşif aşamasında bulunuluyor ve program kapsamında şimdilik sadece 7 Aralık 2018’de Çin, Chang'e 4 aracıyla Ay’a iniş yapabildi. Rusya’nın geçtiğimiz yılki Luna 25 görevi ise başarısız olmuştu. Çin, Mayıs 2024’te Chang'e 5 ile Ay’a bir kez daha inmeyi planlıyor. 2028’e kadar keşif sürecinin devam etmesi bekleniyor.

ARTEMİS’in rakibi

NASA’nın ay programı olan ARTEMİS’in doğrudan ÇİN-RUSYA yanıtı olan ILRS, katılan ülkelerin çokluğuyla beraber ARTEMİS’i de gölgede bırakmak üzere. Şu anda dünya aya temelli yerleşme konusunda iki kutba bölünmüş durumda.