Zengiler Nasıl Yıkıldı? Zengileri Kim Yıktı?
TRT 1'in sevilerek izlenen dizisi Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi'de geçen Zengi devleti hakkında birçok kişi araştırma yapıyor. Bu araştırmalardan bazısı da Zengi devletinin nasıl yıkıldığı ve son hükümdarının kim olduğu gibi konular oluyor.
Zengîler (Arapça: زنكيون Zangiūn), 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmadeddin Zengi'dir.
Musul'da Imadeddin Zengi tarafından kurulmuş Zengi Devleti, onun ölümünden sonra oğulları arasında paylaşılmış, I. Seyfeddin Gazi ve Kudbeddin Mevdud Musul Beyliği'ni, Nûreddin Mahmud Zengî'yse Haleb Beyliği'ni yönetmiştir. Zengiler, Oğuz Türkmenlerinin Avşar boyundandır.
ZENGİLER NASIL YIKILDI?
Zengiler tam manasıyla yıkılmıştır denilemez. Zira Nûreddin Mahmud Zengî'nin komutanlarından Şirkuh'un yeğeni Selahaddin Eyyubi Nûreddin Mahmud Zengî'nin vefatından sonra devleti Eyyübiler adı ile devam ettirmiştir.
İmâdüddin Zengî 1144'te Urfa'yı fethetti ve Birinci Haçlı Seferi sonunda kurulan Urfa Kontluğu'na son verdi. Urfa'nın kaybedilmesi üzerine Avrupa İkinci Haçlı Seferi'ne hazırlanmıştır. Zengilerin Haçlılar ile mücadelesi İmâdüddin Zengî'nin ölümünden sonra da devam etmiş, Halep Beyi Nûreddin Mahmud Zengî ve ağabeyi Musul Beyi Seyfeddin Gazi'yle ve 1148'de ağabeyinin ölümünden sonra yerine geçen küçük kardeşi Kudbeddin Mevdud ile birlikte hareket etmişlerdir. Zengiler Haçlılara karşı İslam cephesini birleştirmiş, İkinci Haçlı seferinin etkisizleştirilmesine çalışmışlardır. Zengilerin bu fedakarlıkları sonucu Haçlılar daha fazla ilerleme imkânı bulamayarak sahil şeridine sıkışıp kalmışlardır.
Nûreddin Mahmud, kısa süreliğine Haçlıların eline geçen Urfa’yı ani bir baskınla 1146'da tekrar fethetti. 1149'da Antakya Prensi Raymond'u öldürdü. Börilerin elinden Şam'ı aldı. 1153'te Yukarı Mezopotamya, Güneydoğu Anadolu ve Suriye'yi tek hakimiyet altında toplayarak sultanlığını ilan eden Nûreddin Mahmud, 1157'de Kudüs Kralı III. Baudouin'i yenilgiye uğrattı. 1158'de Haçlılara yenildiyse de onları 1164'te Harim’de ağır bir bozguna uğrattı. Nûreddin Mahmud, Esedüddin Şirkuh ve Şirkuh'un yeğeni Selahaddin Eyyubi'yi Mısır'a göndermiş ve Fatımilerin Haçlılarla iş birliğine girmelerinin ve dolayısıyla Mısır'ın Kudüs Krallığı'nın kontrolüne girmesinin önünü kapamış, bilahare İslam dünyasında ikiliğe sebep olan Fâtımî Halifeliği’nin 1171'de yıkılmasını sağlayarak İslam birliğinin gerçekleşmesine önayak olmuştur. Selahaddin Eyyubi, Nûreddin Mahmud'un ölümüne kadar Mısır'da naiplik yapmış ve onun emirleri dışına çıkmamıştır.
Bakmadan Geçme
